Wiek jest jednym z podstawowych kryteriów oceny danego czynu pod kątem przepisów kodeksu karnego. Wynika to z faktu, że czyny zabronione popełnione przez nieletnich nie są przestępstwami, mimo że wypełniają jego znamiona. Wobec takich osób stosuje się środki przewidziane w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich.
Odpowiedzialność karna – wiek
Kim jest w takim razie nieletni w świetle przepisów prawa? Obecnie jedynie dwa akty prawne odnoszą się w pewien sposób do tego pojęcia, a mianowicie kodeks karny i ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich.
Kodeks karny nie zawiera definicji legalnej tego terminu, jednak wnioskuje się ją z treści art. 10 § 1: „Na zasadach określonych w tym kodeksie odpowiada ten, kto popełnia czyn zabroniony po ukończeniu 17 lat”. Wynika więc zatem, że w rozumieniu prawa karnego nieletni to osoba, która nie ukończyła 17 roku życia. Takie osoby nie podlegają zatem odpowiedzialności karnej z wyjątkami zastrzeżonymi w art. 10 § 2 KK.
Osoba nieletnia na gruncie innych przepisów prawa
Nie jest to jednak jedyne określenie wykorzystywane przez ustawodawcę, bowiem we wspomnianej ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich spotykamy się aż z trzema innymi definicjami. Według tego aktu prawnego nieletni to:
1) osoba, która nie ukończyła 18 lat, a wobec której stosuje się środki wychowawcze w związku z jej demoralizacją
2) osoba w wieku od 13 do 17 lat, wobec której toczy się postępowanie o czyny karalne
3) osoba, wobec której wykonuje się orzeczone środki wychowawcze lub poprawcze do ukończenia 21 lat
Puentując, w świetle przepisów prawa istnieją aż 4 sposoby rozumowania pojęcia osoby nieletniej. Definicja jest ściśle powiązana ze stanem faktycznym, do którego się odnosi.
